Truyền thuyết Thọ tỉ nam sơn (寿比南山)

Chào các bạn quay lại với blog học tiếng Trung Quốc cùng chúng mình. Và chủ đề hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chính là chủ đề về truyền thuyết Thọ tỉ nam sơn.

1.Tìm hiểu phần Hán tự và phiên âm truyền thuyết Thọ tỉ nam sơn.

寿比南山

弘治十二年（1499年）皇帝朱见深的第五子就藩青州，称衡王。

Hóngzhì shí’èr nián (1499 nián) huángdì zhūjiànshēn de dì wǔ zǐ jiù fān qīngzhōu, chēng héng wáng.

当年，衡王过寿，发出告示：寿礼最珍者，请首席首座。届时，青州的文武百官，豪绅贵族为了讨好衡王，抬猪羊，携厚礼，蜂拥而至，好不热闹。

Dāngnián, héng wángguò shòu, fāchū gàoshì: Shòulǐ zuì zhēn zhě, qǐng shǒuxí shǒuzuò. Jièshí, qīngzhōu de wénwǔ bǎi guān, háoshēn guìzú wèile tǎohǎo héng wáng, tái zhū yáng, xié hòulǐ, fēng yǒng ér zhì, hǎobù rènào.

献礼必，百官们各怀鬼胎，但无一人敢去首席就座，全在偏席吃茶。时近正午，从大门外进来一个人，他衣衫褴褛，身材矮小，其貌不扬，且两手空空，却旁落无人的径直到首席坐定。众官见了即惊又妒，挤眉弄眼，咳嗽扬声：何许人也，献有何礼？其貌不扬者不慌不忙地站起来，对大家说： 鄙人礼品最珍，诸位请随我来！

Xiànlǐ bì, bǎi guānmen gè huái guǐtāi, dàn wú yīrén gǎn qù shǒuxí jiù zuò, quán zài piān xí chī chá. Shí jìn zhèngwǔ, cóng dàmén wài jìnlái yīgè rén, tā yīshān lánlǚ, shēncái ǎixiǎo, qímàobùyáng, qiě liǎngshǒukōngkōng, què pángluò wú rén de jìngzhí dào shǒuxí zuò dìng. Zhòng guān jiànle jí jīng yòu dù, jǐméinòngyǎn, késòu yáng shēng: Héxǔ rén yě, xiàn yǒu hé lǐ? Qímàobùyáng zhě bù huāng bù máng de zhàn qǐlái, duì dàjiā shuō: Bǐrén lǐpǐn zuì zhēn, zhūwèi qǐng suí wǒ lái!

至午朝门外，挥手向南，口称：愿衡王寿比南山，福如东海。众人抬眼看去，只见云门山峭壁上有一巨大 寿 字闪闪发光，光芒直射王府。

Zhì wǔ cháo mén wài, huīshǒu xiàng nán, kǒuchēng: Yuàn héng wáng shòu bǐ nánshān, fú rú dōnghǎi. Zhòngrén tái yǎnkàn qù, zhǐ jiàn yún mén shān qiàobì shàng yǒuyī jùdàshòu zì shǎnshǎn fāguāng, guāngmáng zhíshè wángfǔ.

众人惊叹不已，目瞪口呆。过了多时，衡王细看那字，只见那 寿 字下面的 寸 部少了一点。衡王忙问那人这是怎么回事，衣衫褴褛者笑曰： 众官以貌取人，不辨贤能，那一点就随她去吧！ 衡王整衣上前，纳头便拜，口称： 知错知错，先生有何补救之术？ 那人说道： 好说，我自有办法。

Zhòngrén jīngtàn bùyǐ, mùdèngkǒudāi.Guòle duōshí, héng wáng xì kàn nà zì, zhǐ jiàn nà shòu zì xiàmiàn de cùn bù shǎole yīdiǎn. Héng wáng máng wèn nà rén zhè shì zěnme huí shì, yīshān lánlǚ zhě xiào yuē: Zhòng guān yǐmàoqǔrén, bù biàn xiánnéng, nà yīdiǎn jiù suí tā qù ba! Héng wáng zhěng yī shàng qián, nà tóu biàn bài, kǒuchēng: Zhī cuò zhī cuò, xiānshēng yǒu hé bǔjiù zhī shù? Nà rén shuōdao: Hǎoshuō, wǒ zì yǒu bànfǎ.

他命文武百官一起动手，撩水磨墨，众官虽有不快，但又不敢不从，个个累得汗流浃背，精疲力竭，一天一夜之后，那人吩咐取来绸缎两匹，卷作一团，向墨盘中一抹，信手向南抛去，绸团凌空飞起，直朝大 寿 而去，正好补上了那一点，众人拍手叫绝。随着那一点的形成，又是一阵强烈的金光闪耀，耀得众人眼睛都睁不开。

Tā mìng wénwǔ bǎi guān yīqǐ dòngshǒu, liāo shuǐmó mò, zhòng guān suī yǒu bùkuài, dàn yòu bù gǎn bù cóng, gè gè lèi dé hànliújiābèi, jīngpílìjié, yītiān yīyè zhīhòu, nà rén fēnfù qǔ lái chóuduàn liǎng pǐ, juǎn zuò yī tuán, xiàng mò pán zhōng yīmǒ, xìnshǒu xiàng nán pāo qù, chóu tuán língkōng fēi qǐ, zhí cháo dà shòu ér qù, zhènghǎo bǔ shàngle nà yīdiǎn, zhòngrén pāishǒu jiàojué. Suízhe nà yīdiǎn de xíngchéng, yòu shì yīzhèn qiángliè de jīnguāng shǎnyào, yào dé zhòngrén yǎnjīng dōu zhēng bù kāi.

据说这光向北一直照射到渤海之滨，于是老百姓都说在青州城的北边便出现了寿光县。这神奇的现象让大家惊叹不已。那衣衫褴褛之人就是雪蓑，在宴席上出尽了风头，让文武百官羡慕极了。酒足饭饱后，衡王带领大家浩浩荡荡地来到了云门山上，一路上还暗自盘算雪蓑用了多少金子才铸成了这个寿字。可到了寿字前一看，衡王才发现自己上了当，原来这个寿字是用红泥巴糊在山崖上，外面贴了一层麦秸皮，阳光照在上面一反射，便金光闪闪。衡王恼怒之余，却又舍不得这个寿字，于是找来青州最好的石匠，把寿字刻在了山崖上，寿字留住了，金光却永远消失了。

Jùshuō zhè guāng xiàng běi yīzhí zhàoshè dào bóhǎi zhī bīn, yúshì lǎobǎixìng dōu shuō zài qīngzhōu chéng de běibian biàn chūxiànle shòuguāng xiàn. Zhè shénqí de xiànxiàng ràng dàjiā jīngtàn bùyǐ. Nà yīshān lánlǚ zhī rén jiùshì xuě suō, zài yànxí shàng chū jǐnle fēngtóu, ràng wénwǔ bǎi guān xiànmù jíle. Jiǔ zú fàn bǎo hòu, héng wáng dàilǐng dàjiā hào hàodàng dàng de lái dàole yún mén shānshàng, yī lùshàng hái ànzì pánsuàn xuě suō yòngle duōshǎo jīnzi cái zhù chéngle zhège shòu zì. Kě dàole shòu zì qián yī kàn, héng wáng cái fāxiàn zìjǐ shàng liǎo dàng, yuánlái zhège shòu zì shì yòng hóng níbā hú zài shānyá shàng, wàimiàn tiēle yī céng màijiē pí, yángguāng zhào zài shàngmiàn yī fǎnshè, biàn jīnguāng shǎnshǎn. Héng wáng nǎonù zhī yú, què yòu shěbudé zhège shòu zì, yúshì zhǎo lái qīngzhōu zuì hǎo de shíjiàng, bǎ shòu zì kè zàile shānyá shàng, shòu zì liú zhùle, jīnguāng què yǒngyuǎn xiāoshīle.

云门洞旁的悬崖上镌刻着巨大的 寿 字，它通高7.5米，宽3.7米，为天下第一寿。寿字座南朝北，端庄大方， 寿比南山 亦来源于此。

Yún méndòng páng de xuányá shàng juānkèzhe jùdà de shòu zì, tā tōng gāo 7.5 Mǐ, kuān 3.7 Mǐ, wéi tiānxià dì yī shòu. Shòu zì zuò náncháo běi, duānzhuāng dàfāng, shòu bǐ nánshān yì láiyuán yú cǐ.

2.Nội dung của truyền thuyết Thọ tỉ nam sơn

Truyền thuyết Thọ tỉ nam sơn

Hoằng Trị năm thứ 12 (Năm 1499) , Đứa con trai thứ 5 của hoàng đế Chu Kiến Thâm ở thành Thanh Châu , xưng là Hằng Vương.

Năm đó , Hằng Vương mừng thọ , ra thông cáo : Người có quà mừng thọ quý nhất thì sẽ được uy tiên chỗ ngồi cao hơn. Đến lúc đó , văn võ bá quan của Thanh Châu , cường hào quý tộc vì muốn lấy lòng Hằng Vương , dâng lợn , dâng dê, mang theo lễ vật hậu hĩnh, người kéo đến nườm nượp, vô cùng náo nhiệt.

Khi dâng lễ vật , những vị bá quan ai cũng có những tính toán riêng , nhưng không ai dám ngồi lên vị trí chủ tọa đó, chỉ ngồi sang ăn uống trà. Giờ gần 9 ngọ , có một người từ ngoài cửa lớn bước vào, quần áo thì rách rưới, thân hình thấp bé, mặt mũi xấu xí, hai tay không có gì, thản nhiên vô tư ngồi vào vị trí chủ tọa. Chúng quan nhìn thấy vừa kinh ngạc vừa ức chế, đưa mắt nhìn nhau, ho lên một tiếng : “Ai cho phép ngươi làm như thế, lễ vật của ngươi đâu?” Kẻ xấu xí ung dung đứng dậy , nói : ” Lễ vât của tại hạ là quý nhất , mời các vị theo tôi !”

Đến cửa ngọ, hướng về phía nam vẫy tay, miệng hô: nguyện chúc Hằng vương thọ tỉ nam sơn, phúc như đông hải. Mọi người ngước mắt nhìn theo, thấy trên vách núi Vân Môn có một chữ Thọ vô cùng lớn, chữ phát sáng, ánh sáng chiếu thẳng vào vương phủ.

Mọi người kinh ngạc vô cùng, ngây người ra. Qua một lúc, Hằng Vương nhìn kĩ chữ đó, nhìn thấy 寸 phía dưới chữ 寿 bị thiếu mất một chấm. Hằng vương hỏi người nọ chuyện gì xảy ra vậy, kẻ áo rách cười đáp: chúng quan trông mặt mà bắt hình dong, nên một chấm đó cũng biết mất theo chúng! Hằng vương chỉnh lại vạt áo trước, cúi đầu thi lễ: “Ta đã biết sai, tiên sinh có cách nào cứu vãn không?” Người nọ đáp: được thôi, ta có cách.

Hắn lệnh cho văn võ bá quan cùng nhau làm, đổ nước mài mực, chúng quan tuy không vui nhưng cũng không dám bất tuân, ai nấy đều mệt đến mồ hôi ướt đẫm lưng, sức cùng lực kiệt. Qua một ngày một đêm, người nọ sai lấy hai xấp vải satanh, cuộn thành một khối, quẹt vào nghiên mực rồi vứt về phía nam, cuộn vải tung cánh bay thẳng vào chữ Thọ, vừa vặn bay vào dấu chấm còn thiếu, mọi người vỗ tay hoan hô. Ngay khi dấu chấm vừa được bổ sung, có một luồng ánh sáng vô cùng chói lóa, chói đến mức không ai có thể mở mắt được.

Nghe nói luồng ánh sáng này chiếu thẳng đến vịnh Bột Hải, thế là lão bách tính nói rằng phía bắc thành Thanh Châu xuất hiện ánh sáng hình chữ Thọ. Hiện tượng thần kì này khiến mọi người kinh ngạc không thôi, người khố rách áo ôm kia chính là Tuyết Soa, trổ tài trên yến tiệc khiến văn võ bá quan vô cùng ngưỡng mộ. Rượu tiệc no nê xong, Hằng Vương dẫn đầu dắt mọi người lũ lượt kéo lên núi Vân Môn, trên đường còn tự tính nhẩm xem Tuyết Soa đã mất bao nhiêu ngân lượng để đúc ra chữ Thọ này. Nhưng khi đến xem chữ Thọ, Hằng Vương phát hiện mình đã bị lừa, thì ra chữ thọ này dùng bùn đỏ bôi lên vách núi và phủ lên một lớp rơm rạ bên ngoài, ánh mặt trời chiếu vào thì phát sáng lấp lánh. Hằng Vương phẫn nộ vô cùng, nhưng lại tiếc chữ Thọ này, thế là ông ta bèn đến Thanh Châu tìm thợ khắc đá giỏi nhất, khắc chữ Thọ lên vách núi. Nhưng giữ lại chữ Thọ bằng cách này, ánh sáng vàng cũng biến mất vĩnh viễn.

Vách núi kế bên động Vân Môn khắc lên một chữ Thọ cực lớn, dài 7.5m rộng 3.7m, chữ thọ độc nhất thiên hạ. Chữ thọ phía nam hướng về phía bắc, đồ sộ hoành tráng, thọ tỉ nam sơn cũng bắt nguồn từ đây.